02 mar Wybór poszycia dachowego: Zastosowanie łat i kontrłat w konstrukcji dachu

Jak wybrać poszycie dachowe z uwzględnieniem liczby łat i kontrłat?

Od czego zależy ilość łat i kontrłat używanych do pokrycia dachowego? Przy wyborze rodzaju poszycia dachowego należy wziąć pod uwagę konkretne parametry geometryczne oraz wagę materiału wykończeniowego. Te czynniki determinują odległość pomiędzy elementami konstrukcji nośnej dachu. Rozstawienie łat i kontrłat powinno być dobierane zgodnie z informacjami zawartymi w projekcie lub zaleceniami producenta materiału, który zostanie użyty do pokrycia. Znając odległości między poszczególnymi elementami rusztu, możliwe jest dokładne obliczenie liczby potrzebnych przekrojów drewnianych.

Zalecany rodzaj poszycia dachowego

Pełne deskowanie, wykonane z płyt drewnopochodnych lub desek, jest najczęściej stosowane jako podłoże dla materiału wykończeniowego na dachu. Jest to szczególnie powszechne na połaciach pokrytych blachą lub gontem bitumicznym, a także na dachach o niskim kącie nachylenia (poniżej 20°). Sztywne poszycie jest również stosowane w przypadku skomplikowanych konstrukcji dachowych o wielu załamaniach i skomplikowanym układzie połaci. Ciągłe deskowanie daje ochronę przed przeciekaniem wody oraz ułatwia dekarzom poruszanie się po dachu podczas montażu ostatecznego pokrycia.

Wybór pomiędzy sztywnym poszyciem a rusztem z łat

Decyzja dotycząca wyboru między sztywnym poszyciem a rusztem z łat zależy od kilku czynników, a przede wszystkim od projektu domu. Ogólnie przyjęto, że pełne deskowanie nie jest wykonywane pod poszycie z dachówek. Zalecane jest natomiast przy pokryciach dachów blachą płaską lub nowoczesnymi materiałami bitumicznymi. Jeśli planowane jest ułożenie pokrycia z blachy trapezowej, lepiej jest zastosować podkonstrukcję z łat i kontrłat.

Łaty i kontrłaty – podstawowe informacje

Łaty i kontrłaty to drewniane listwy o kształcie prostokątnym lub kwadratowym. Służą do utworzenia rusztu, na którym opiera się poszycie dachu. Oba rodzaje listew są mocowane do więźby dachowej. Kontrłaty układa się równolegle do belek krokwiowych, natomiast łaty są układane prostopadle do nich. Kontrłaty tworzą szczeliny wentylacyjne, które zapobiegają gromadzeniu się wilgoci w przegrodzie dachowej. Na łatach bezpośrednio mocuje się materiał wykończeniowy. Typowy przekrój poprzeczny kontrłat wynosi zazwyczaj 2,55 cm, a wymiary łat wahają się od 2,4 do 6 cm. Wybór odpowiedniego przekroju zależy od:

• kąta nachylenia dachu,
• układu belek krokwiowych,
• rodzaju planowanego pokrycia,
• warunków klimatycznych (np. strefy obciążenia śniegiem i wiatrem).

Rola kontrłat w konstrukcji dachu

Wielu inwestorów zastanawia się, czy kontrłaty są niezbędnym elementem każdej podkonstrukcji pod pokryciem dachu. Specjaliści wskazują, że obecność szczeliny wentylacyjnej między warstwami dachu ma pozytywny wpływ na trwałość dachu, ponieważ umożliwia odprowadzanie wilgoci spoza przestrzeni dachu. Producenci małoformatowych materiałów wykończeniowych, takich jak dachówki, w swoich zaleceniach dotyczących przygotowania podłoża nie zawsze wymagają stosowania kontrłat. Badania przeprowadzone w tej dziedzinie nie wykazały jednoznacznego związku między obecnością szczeliny wentylacyjnej a zmniejszeniem wilgotności konstrukcji dachu. Niemniej jednak, z technicznego punktu widzenia, stosowanie kontrłat jest zasadne. Mocowanie listew pionowych pomaga w wyrównaniu nierówności na spadzistej powierzchni dachu, co ułatwia pracę dekarzom przy układaniu pokrycia. Ponadto, kontrłaty są używane do mocowania i łączenia łat.

Obliczanie liczby łat i kontrłat na dachu

Obliczenie odpowiedniej ilości łat i kontrłat do pokrycia konkretnego dachu nie jest skomplikowane. Wartość rozstawu łat i kontrłat powinna być dobrana zgodnie z zaleceniami producenta materiału pokrycia dachowego. Istotnym czynnikiem wpływającym na odległość między łatami jest długość pojedynczej dachówki. Prawidłowe rozmieszczenie listew poziomych ma duże znaczenie pod względem technicznym, ponieważ przekroczenie wartości granicznych może prowadzić do niewłaściwego dopasowania poszczególnych elementów do konstrukcji, a to z kolei może prowadzić do uszkodzenia warstwy wykończeniowej dachu w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Mocowanie łat zbyt blisko siebie może również prowadzić do nieestetycznego efektu wizualnego, gdy dachówki wydają się zbyt długie.

Aby obliczyć liczbę potrzebnych łat i kontrłat, wystarczy podzielić odpowiednie wymiary dachu przez rozstaw. W przypadku łat uwzględnia się wysokość połaci, a w przypadku kontrłat należy skupić się na długości płaszczyzny dachu.

Podsumowanie

Wniosek jest taki, że stosowanie łat i kontrłat jest zależne od rodzaju pokrycia dachowego oraz wybranego projektu domu. Prawidłowe rozstawienie listew ma kluczowe znaczenie dla stabilności i trwałości konstrukcji dachu. Wybór odpowiednich przekrojów i rozmieszczenia listew powinien być dokonywany zgodnie z zaleceniami producenta materiału pokrycia dachowego. Zapewnienie prawidłowego montażu łat i kontrłat jest istotne dla zapewnienia trwałości i estetyki pokrycia dachowego.